OBJAWY
♦ Jaskrawoczerwony, poszerzający się krąg na skórze, często z jasnym środkiem, osiągający wielkość nawet do 10 cm, trwający 2-4 tygodnie rumień pełzający.
♦ Czasami ból głowy, zmęczenie, gorączka trwająca 2-3 tygodnie, dreszcze, ból gardła, mięśni i stawów.
♦ Bez leczenia, w ciągu tygodni prowadzi do uogólnionego, bolesnego zapalenia stawów, z obrzękiem jednego lub obu kolan.
♦ Porażenie (najczęściej nerwu twarzowego), drażliwość, zaburzenia pamięci, uczucie dzwonienia w uszach lub niedosłuch.
♦ Przeczulica skóry.
♦ Sztywność karku.
♦ Nadwrażliwość na światło, światłowstręt.
♦ Nieregularne bicie serca, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy.
♦ Zmiany psychiczne, depresja.
ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA, JEŚLI:
♦ Podejrzewasz 0 siebie tę chorobę, szczególnie kiedy masz charakterystyczne zmiany na skórze i odczuwasz nagłe bóle stawowe oraz obrzęk kolan bez uprzedniego urazu lub zapalenia. Późne leczenie nie zapobiega występowaniu objawów neurologicznych i czasami nie daje żadnego efektu.
Borelioza jest przenoszona przez kleszcze. Pierwszym objawem jest rumień na skórze rozprzestrzeniający się szybko na skórę całego ciała, znikający po paru tygodniach. Czasami choroba ta nie objawia się rumieniem, występują tylko objawy podobne do grypy: zmęczenie, gorączka, ból gardła, dreszcze i ból całego ciała.
Czasami bólom stawowym początkowo nie towarzyszy obrzęk, ale w połowie przypadków po 6 miesiącach rozwija się zapalenie stawów z obrzękiem kolan. U10% chorych choroba ma przebieg przewlekły. Niektórzy pacjenci demonstrują także inne objawy neurologiczne: sztywność karku, bóle głowy, zanik pamięci, ciągłe zmęczenie, nadwrażliwość na światło, fotofobię, zmiany nastroju, niedowład nerwu twarzowego, zaburzenia rytmu serca i uczucie dzwonienia w uszach z niedosłuchem.
Jeżeli nie występują objawy skórne, choroba ta jest bardzo trudna do rozpoznania i może być nieprawidłowo leczona. Dlatego też osoby przebywające na terenach zagrożonych odczuwają lęk przed nią, a lekarze zbyt często ją rozpoznają.
Obecnie testowana jest szczepionka, która mogłaby być najlepszym sposobem zapobiegania chorobie. Tymczasem zaleca się jak najszybsze usunięcie kleszcza przyczepionego do skóry, ponieważ zakażenie najczęściej występuje dopiero 36-48 godzin po ukąszeniu; codziennie sprawdzaj, czy na skórze nie masz wczepionego kleszcza.
PRZYCZYNY
Borelioza jest przenoszona przez kleszcze. Kleszcze atakują zwierzęta leśne, głównie sarny. Przypadki choroby zdarzają się najczęściej latem i w październiku.
Choroba czasami ma pierwsze objawy podobne do grypy, a następnie atakuje różne narządy -w tym serce i układ nerwowy – oraz układ immunologiczny, prowadząc do zapalenia stawów.
DIAGNOSTYKA I BADANIA
Charakterystycznym objawem jest rumień skórny; bez niego rozpoznanie jest trudne i często mylone z grypą i zapaleniem stawów, a okres pomiędzy objawami grypowymi a zaatakowaniem stawów jest zwykle długi.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest oznaczenie poziomu przeciwciał w surowicy krwi. Nawet to badanie jednak nie zawsze wypada dodatnio, ponieważ we wczesnym okresie choroby przeciwciała jeszcze nie występują, a pacjent, który został wyleczony, często ma przeciwciała jeszcze przez długie lata, co także może być przyczyną złej diagnozy.
LECZENIE
Leczeniem z wyboru jest podawanie antybiotyków doustnie przez co najmniej 10 dni, co pozwala na zniszczenie drobnoustroju i zapobiega dalszym objawom choroby. Im wcześniej leczenie zostanie wdrożone, tym rzadziej choroba ma przebieg przewlekły.
Jeżeli rozpoznanie zostanie postawione zbyt późno i choroba się rozwija, leczenie antybiotykami powinno trwać znacznie dłużej i należy rozważyć możliwość dożylnego podawania leków. Czasami jednak antybiotyki są nieskuteczne.
Istnieje wiele kontrowersji dotyczących leczenia zapobiegawczego po ugryzieniu przez kleszcze. Ze względu na znikomą możliwość zarażenia z reguły nie stosuje się takiego leczenia, tylko zaleca dalszą obserwację i zgłoszenie ewentualnych objawów choroby.
ZAPOBIEGANIE
Jeżeli przebywasz na terenie, gdzie są kleszcze, noś buty, długie spodnie i bluzki z rękawami, głowę osłaniaj kapeluszem lub czapką. Używaj preparatów odstraszających owady.
Często oglądaj swoje ciało i uważaj, czy nie przyczepił się do niego kleszcz. Natychmiast go usuń i przemyj miejsce ukąszenia ciepłą wodą z mydłem.
Nawet jeżeli nie udało się usunąć całego kleszcza i jego część pozostała w skórze, istnieje bardzo niewielkie prawdopodobieństwo zakażenia, ponieważ drobnoustroje przebywają w gruczołach ślinowych owada, które znajdują się w jelitach daleko od jego głowy. Jeżeli jednak pojawi się zaczerwienienie, zgłoś się do lekarza.