Chętnie spędzamy wakacje daleko od domu. Z odległymi wyprawami wiążą się jednak pewne niedogodności. Warto więc wiedzieć, jak w dobrym zdrowiu dotrzeć na miejsce urlopu.
Jedno z największych zagrożeń związanych z dalekimi podróżami to zakrzepica żył głębokich nóg. Jej wystąpieniu sprzyja zwłaszcza długi lot samolotem, ale może też dotyczyć osób podróżujących autokarem, samochodem i pociągiem.
Dlaczego dochodzi do zakrzepicy żył głębokich? To skutek długotrwałego siedzenia z opuszczonymi nogami. W samolocie sytuację dodatkowo pogarszają występujące podczas lotu zmiany ciśnienia i przeciążenia oraz niekorzystny klimat (powietrze jest rozrzedzone jak w górach na wysokości 2,5 tys. metrów i bardzo suche). Organizm szybko traci wówczas wodę, a krew się zagęszcza.
Jakie mogą być jej skutki ?
Długotrwałe siedzenie znacznie spowalnia przepływ krwi w żyłach w kierunku serca, a wówczas może utworzyć się zakrzep. Zwykle choroba zajmuje żyły łydki, rzadziej uda lub miednicy. Powstanie małego zakrzepu w żyle nie jest niebezpieczne – często rozpuszcza się on sam, gdy po wylądowaniu staniemy się bardziej aktywni. Podczas lotu można temu zapobiec poprzez bardzo proste ćwiczenia. Czasami jednak skrzep się nie rozpuszcza. Wówczas może np. wystąpić stan zapalny lub zator w żyle. Bywa też, że zakrzep się odrywa i płynie z krwią przez serce do tętnicy płucnej. Jeżeli jest mały, zatyka naczynie krwionośne częściowo. Duży skrzep może jednak całkowicie zatkać naczynie. Grozi to niewydolnością krążenia i nagłym zgonem.
Jak objawia się choroba? Pierwszym objawem jest gwałtowny ból w łydce, często tłumaczony skurczem mięśni. W odróżnieniu od tego ostatniego jednak nie zmniejsza się, a wręcz nasila przy zginaniu nogi i chodzeniu. Bólowi zwykle towarzyszy obrzęk, który pojawia się poniżej zakrzepu, najczęściej w okolicy kostki. Skóra jest ciepła i zaczerwieniona, występuje też gorączka. W takim wypadku należy udać się do lekarza tak szybko jak to możliwe.
Co świadczy o zatkaniu tętnicy płucnej?
Objawy zależą od wielkości skrzepliny. Jeżeli zator jest mały, to występuje z reguły duszność. Przy większym zatorze objawy są bardziej wyraziste (np. nagły kłujący ból w klatce piersiowej, kłopoty z oddychaniem) aż do zgonu.
Czy można w jakiś sposób zminimalizować ryzyko?
Najważniejsze jest, by nie siedzieć przez wiele godzin w bezruchu. Należy wykonywać proste ćwiczenia poprawiające krążenie w nogach. Trzeba również pić dużo płynów. najlepiej wody mineralnej. Nie wolno natomiast nadużywać alkoholu. Osoby, u których ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich jest podwyższone (nawet minimalnie), przed podróżą powinny skonsultować się z lekarzem. W razie potrzeby wypisze on recepty na zastrzyk z heparyną. Pacjent aplikuje ją sobie przed podróżą. Lekarz może również zalecić rajstopy uciskowe.